در وجه تسميه كوفه چند قول وجود دارد: يكي آن كه «كوفه به معناي جايي است كه در آن ريگ و شن باشد».¹ مقدسي مي گويد: «هر شن كه با ريگ آميخته بود كوفه است نمي بيني كه زمين آن چنين است».²
ديگر آن كه «نام سرزمين بابل از سواد عراق است و از آن رو كوفه ناميده اند كه به صورت دايره است يا تپه شني دايره».³
و نيز چون سعد بن ابي وقاص، پس از فتح قادسيه و استقرار در انبار، سپاه مسلمانان را براي رهايي از بدي آب و هوا و موجودات آزار دهنده آن به سوي اين سرزمين هدايت كرد و به آنان گفت: «تكوفوا في هذا الموضع»؛ يعني در اين مكان جمع شويد، از ريشه كاف و تكوف است».⁴ برخي نيز گفته اند: «به سبب وجود كوه كوچكي در آن جا، كه به كوفان معروف است، اين منطقه را كوفه ناميده اند».⁵


پي نوشت ها:
1. همو، احسن التقاسيم في معرفة الاقاليم ، 161 .
2. طبري، همان ، 3/145 .
3. ياقوت حموي، همان ، 4/489 ـ 490 .
4. بكري، معجم ما استعجم ، 1141 ؛ طبري ، همان ، 3/146 .
5. ياقوت حموي، همان جا .

منبع: عتبات عاليات عراق؛ دكتر اصغر قائدان