شام در گذشته دور، به منطقه نسبتاً بزرگتر و وسیع تر گفته می‌شد و شامل فلسطین، اردن، لبنان و سوریه فعلی بوده است.
سرزمین شام، خاستگاه پیامبران و محل ظهور برانگیخته‌های الهی و ادیان توحیدی است و لذا برای همه خداپرستان و موحدان و پیروان آیین‌های آسمانی همواره سرزمینی مقدس و خاطره انگیز می‌باشد.
شام سرزمینی است که مسجد الاقصی در آن قراردادرد و رسول خدا(ص) از آنجا به معراج رفته ودر آسمان‌ها سیر فرموده است.
شهر بصری پذیرای پیامبر در نوجوانی و‌از بلاد شام است. پیام محمد (ص) به امپراطور روم، در فلسطین به دست او رسیده است. بسیاری از مشاهد انبیاء و مقامات متبرک و مقدس در شام قرار دارد. مانند مشهد الخلیل و هجرتگاه او، شهر ایوب و چاه او، محراب داود و درگاه او، شگفتی‌هاي سلیمان و شهر او، قبر اسحاق و مادرش، بیت لحم زادگاه عیسی مسیح و گهواره اش، ده طالوت و نهر او، قتلگاه جالوت و ده او، طور سینا، قبة الصخره ربوه، صخره موسی و تپه عیسی، وادی مقدس، این همه در بلاد شام قرارداد و جملگی مورد تقدیس و احترام مسلمانان و اهل کتاب می‌باشد.
دردا! بخش مهم این سرزمین مقدس که قرن‌ها به دست مسلمانان بوده و همه پیروان و ادیان آسمانی ورسولان الهی، مسلمان، مسیحی و یهودی برادر وار در کنار هم به مسالمت می‌زیستند امروز زیر چکمه‌های صیهونیست‌ها قرارگرفته و به اشغال غاصبانه این قوم عهد شکن در آمده است.
آرزوی فلسطین شام، همچنان در بند است و دشمن گرداگرد آن دیواری آهنین کشیده و مشتاقان مؤمن را از زیارت آن مشاهد و اماکن متبرک، محروم ساخته است.
بیت المقدس :
بیت المقدس که نام دیگر آن اورشلیم است از نظر یهودیان، مسیحیان و مسلمانان مقدس است. دویست و هفتاد و پنج هزار نفر جمعیت دارد.
تاریخ و جغرافیا نویسان و جهانگردان از قدیم و جدید، درباره بیت المقدس و مزارات آن و پیرامون عظمت مسجد اقصی و دیگر آثار باستانی آن، سخن‌ها گفته‌اند.
در کتاب « حدود العالم من المشرق الی المغرب » به کوشش دکتر ستوده طهوری آمده است : بیت المقدس شهری است واقع بر، برکوه(سینه کوه) و اندر وی هیچ آب روان نیست. و اندر وی مسجدو عبادتگاهی است که مسلمانان از هرجایی آن جا شوند به زیارت.
در کتاب آثار البلاد واخبار العباد تألیف قزوینی آمده است :
«بیت المقدس شهري است مشهور، محل پیامبران و مهبط وحی. داود(ع) آن را ساخت و سلیمان(ع) پرداخت. ابن عباس گفت: بیت المقدس را پیامبران ساخته و پیامبران نیز در آن ساکن گشته‌اند و حتی یک وجب از زمین آن را نتوان یافت كه پیغمبری در آن، نماز نگزارده ویا فرشته‌ای در آن جا نایستاده باشد. شهر، روی سنگ ساخته شده، بناهایی زیبا دارد و آب نوشیدنی آن از باران است و آب و هوایش معتدل می‌باشد و کمتر دیده شده که برف در آن فرو بارد ».
ناصر خسرو با سوز و گداز از بیت المقدس یاد کرده است.
از حوادث شگفت که در بیت المقدس رخ داده، چیزی است که زهری نقل کرده است او روایت کرده که شب آن روزی که حسین بن علی بن ابیطالب(ع) را به قتل رساندند، در بیت المقدس، سنگی را بلند نکردند مگر آن که از زیر آن، خون تازه جوشید. نام بیت المقدس در برخی منابع « صهیون » و « قدس » نیز آمده است و شهردارای آثاری است از جمله:
مسجدالاقصی: قزوینی در کتاب آثار البلاد و اخبار العباد می‌نویسد:
آن از مساجد عجیب، عالی و زیباست و گویند در روی زمین بزگتر از آن نباشد. (امروز مسجد الحرام و مسجدالنبی(ص) از همه مساجد جهان شاید بزرگتر باشند و به وسعت آن دو، مسجدی نباشد )
طول آن از شرق به غرب هفتصد و پنجاه و دو ذراع و عرض آن از سمت قبله به درون چهارصد و سی و پنج ذراع می‌باشد. مسجد از سه جانب دارای درهای متعدد است اما در سمت قبله جز یک باب سراغ ندارند و امام جماعت از آن وارد می‌شود. فضای مسجد باز و بدون سقف است مگر خود مسجد اقصی که سقفی در نهایت استحکام دارد و طلاکاری و با رنگ‌های زیبا، نقاشی شده است.
از آثار و بناهای درون مسجد قبه الصخره است که بسیار زیبا و محکم است. قبّه در وسط مسجد در سطح بالاتری قراردارد و اطراف و درون آن با مرمر فرش شده است.
قبه در نهایت زیبایی و آراستگی ساخته شده، با طلا تزیین گشته که از دور می‌درخشد و بیننده را متحیر و مبهوت می‌سازد.
منبع مقاله : کتاب « سرزمین پیامبران» تألیف سیدابراهیم سید علوی
.