شش تن از امامان معصوم(عليهم السلام) در كشور عراق مدفونند. زائران عتبات مقدس عراق، به زيارت ايشان و بسياري از مساجد آنجا؛ از جمله مسجد كوفه خواهند رفت كه جهت آگاهي آنان مسائلي از احكام مسجد و حرم را يادآور مي شويم:
1. نماز خواندن در مساجد مستحب است، بلكه حاضر نشدن در مسجد به خصوص براي همسايگان مسجد، در صورتي كه عذري مثل بارش باران نباشد، مكروه است.¹
2. وقتي انسان وارد مسجد مي شود، مستحب است دو ركعت نماز به قصد تحيّت و احترام به مسجد بخواند و اگر نماز واجب يا مستحب ديگري هم بخواند كافي است.² شايسته يادآوري است كه برخي مساجد؛ از جمله مسجد كوفه و سهله، داراي نمازها و آداب ويژه اي است كه در كتاب هاي ادعيه و زيارات آمده است و چنانچه زائران بتوانند آن آداب را مراعات كنند و آن نمازها را بخوانند خوب است.
3. ترتيب اولويت مساجد براي نماز خواندن از نظر ثواب بدين شرح است:
* مسجد الحرام، هر نماز در آنجا، معادل يك ميليون نماز است.
* مسجد النبي(صلّي الله عليه و آله) هر نماز در آنجا، معادل ده هزار نماز است.
* مسجد جامع كوفه، هر نماز در آنجا معادل هزار نماز است.
* مسجد الاقصي، هر نماز آن معادل هزار نماز است.
* مسجد جامع هر شهر، هر نماز در آنجا معادل يكصد نماز است.
* مسجد قبيله، هر نماز در آنجا معادل بيست و پنج نماز است.
* مسجد بازار، هر نماز در آن، معادل دوازده نماز است.³
با توجه به اين مسأله و اهميت بسيار زياد مسجد كوفه، زائران عزيز فرصت را غنيمت شمرده، و در وقت حضور در آن مسجد، از عبادت و نماز و ادعيه و آداب آن غفلت نكنند.
4. نماز خواندن در حرم امامان(عليهم السلام) ثواب بسيار دارد به خصوص در حرم اميرالمؤمنين علي(عليه السلام) و امام حسين(عليه السلام) و در روايتي وارد شده است نماز كنار قبر حضرت علي(عليه السلام) معادل دويست هزار نماز است.⁴
5. انسان بايد رعايت ادب را بكند و جلوتر از قبر پيغمبر(صلّي الله عليه و آله) و امام(عليه السلام) نماز نخواند و چنانچه نماز خواندن بي احترامي باشد حرام است⁵ ولي نماز باطل نيست.⁶
6. اگر در نماز چيزي مانند ديوار بين او و قبر مطهر باشد كه بي احترامي نشود اشكال ندارد ولي فاصله شدن صندوق شريف ضريح و پارچه اي كه روي آن افتاده است كافي نيست.⁷
7. تعطيل كردن مسجد مكروه است و مستحب است انسان نماز را در مسجدي بخواند كه نمازگزار ندارد تا تعطيل نشود. از امام صادق(عليه السلام) روايت شده است كه - سه چيز در قيامت از مردم شكايت مي كنند: اول، مسجد متروكي كه اهالي آنجا در آن نماز نمي خوانند. دوم، عالمي كه بين عده اي جاهل قرار دارد و از او استفاده نمي كنند. و سوم، قرآني كه متروك مانده و غبار گرفته است و آن را تلاوت نمي كنند.⁸
8. زياد رفتن به مسجد مستحب است. از پيامبر اكرم(صلّي الله عليه و آله) روايت شده است كه هركس به مسجد رود از وقتي كه روانه مسجد مي شود تا به خانه بر گردد، براي هر قدم كه بر مي دارد ده حسنه نوشته مي شود.⁹
9. س : نماز اول وقت كه در غيرمسجد خوانده شود افضل است يا نماز درمسجد كه با تأخير از اول وقت خوانده مي شود ؟
ج : ظاهراً فضيلت نماز در مسجد بيشتر است به شرط اينكه تأخير زياد نباشد.¹⁰


پي نوشت ها:
1. تحريرالوسيله ، ج1 ، في مكان المصلي ، ص151 ، م 16
2. توضيح المسائل ، م 913
3. تحريرالوسيله ، ج1 ، في مكان المصلي ، ص151 ، م 16 والعروة الوثقي ، ج1 ، مكان المصلي ، ص596 ، م4
4. تحرير الوسيلة ، ج1 ، ص151 ، م16 و العروة الوثقي ، ج1 ، ص596 ، م5
5.  برخي از فقها نماز را نيز باطل مي دانند .
6. توضيح المسائل ، م884
7. توضيح المسائل ، م885
8. العروة الوثقي ، ج 1 ، في مكان المصلي ، ص 596 ، م 6
9. العروة الوثقي ، ج 1 ، في مكان المصلي ، ص 597 ، م 9     
10. استفتاء

منبع: احكام فقهيِ سفرِ زيارتي عتبات؛ محمدحسين فلاح زاده