بر گردِ وجود خورشيد حكمت و عدالت، اميرمؤمنان على(ع) افرادى جمع شدند كه مقطعى از تاريخ را رقم زدند و نامِ اصحاب على(ع) به آنها داده شد. اين افراد سه دسته‏ اند: ياران باوفا و صديق، افراد بي ‏تفاوت كه مدتى با امام بودند و سپس به انگيزه ‏هاى مختلف بريدند، اما له يا عليه آن حضرت اقدام نكردند و دسته سوم هم كسانى هستند كه همراه امام در جنگ و صلح شركت كردند، اما پس از مدتى جاذبه ‏هاى دنيا آنان را فريفت و يا در چنبره جهل و جمود و وسوسه ‏هاى شيطانى گرفتار آمدند و به مخالفت جدى با آن حضرت پرداختند.
اثر حاضر شرح زندگانى اين سه دسته و عمدتاً دو گروه اوّل است كه در اين كتاب بر روى هم 1110 نفرند و به ترتيب الفبا نگارش شده است. ويژگى عمده آن، تأكيد بر منابع كهن و قلم روان است.