از مسجدهاي قديم و مشهور كاظمين است كه بين محله كرخ بغداد و كاظمين قرار دارد. براثا نام محله اي در غرب بغداد و در جنوب كرخ است. آن را از آن رو براثا ناميده اند كه كشيشي به اين نام در اين محل ساكن بود و به دست امام علي(عليه السلام)، كه در جنگ نهروان يك شب در اين مكان منزل نمود، مسلمان شده است. مسجد براثا، كه در عصر آل بويه مكان اجتماع و عبادت شيعيان بود، توسط معز الدوله ديلمي بازسازي شد و چون امام علي(عليه السلام) در اين مكان چاهي حفر كرد اين جا را بئرعلي ياسنگ علي هم گفته اند.
از آن پس اين مسجد توسعه يافت و حجره هاي متعددي پيرامون آن براي سكونت طلبه ها ساخته شد. اين مسجد در عصر سلجوقي دچار آتش سوزي شد و سلطان اويس جلايري آن را تعمير و بازسازي كرد. شاه اسماعيل در 927 ق دوباره به بازسازي آن پرداخت. براثا در عصر قاجار رونق بيشتري يافت ولي در زمان حاضر مهجور و متروك است.
گفته شده است اين جا محل نماز ابراهيم(عليه السلام) و ساير پيامبران و نيز امام علي(عليه السلام) و امام حسن و امام حسين(عليه السلام) بود. به همين دليل نماز و عبادت در اين مكان توصيه شده است.
در طول تاريخ، مسجد براثا مركز فعاليت شيعيان بود و در برخي موارد از سوي خليفه هاي عباسي مورد تعرض و هجوم و تعطيلي واقع مي شد. امروزه مسجد براثا يكي از مساجد بزرگ و آباد و پر رونق در منطقه غرب دجله(كرخ) است و همواره نمازهاي روزانه در آن برپا و به آن رونق و گرمي مي بخشد.
منبع: عتبات عاليات عراق؛ دكتر اصغر قائدان
.