يكي از سنت هاي پسنديده مسلمانان، نذر اعمالي است براي معصومين(عليهم السلام) يا اموالي براي آنان و همچنين وقف ملك يا مالي براي آنان و اين سنت حسنه همچنان رواج دارد و از آنجا كه برخي از زائران گاهي براي عمل به نذر خود يا صرف منافع موقوفات، راهي آن ديار مي شوند، توجه به برخي از احكام نذر و وقف كه ارتباطي با آن پيشوايان پاك و حرم هاي مطهّر آنان و امور مربوط به ايشان دارد، مفيد خواهد بود:
1. در نذر بايد صيغه خوانده شود و لازم نيست آن را به عربي بخواند؛ پس اگر بگويد: « اگر مريض من خوب شود براي خدا بر عهده من است كه ده هزار تومان به حرم امام حسين(عليه السلام) بدهم» نذر او صحيح است و بايد مطابق آن عمل كند، بنابراين اگر صيغه نذر نخوانده باشد، عمل به آن واجب نيست.1
2. انسان كاري را مي تواند نذر كند كه انجام دادن آن برايش ممكن باشد؛ بنابراين كسي كه نمي تواند پياده به نجف يا كربلا برود، اگر نذر كند پياده برود، نذر او صحيح نيست.2
3. اگر انسان نذر كند كاري را انجام دهد، بايد همان طور كه نذر كرده عمل كند، پس اگر نذر كند روز اوّل ماه به زيارت برود، چنانچه روز قبل يا بعد از آن برود، كفايت نمي كند و به نذر عمل نشده است.3
4. اگر نذر كند كه به زيارت يكي از امامان(عليهم السلام) برود، چنانچه به زيارت امام ديگر برود كافي نيست و چنانچه به واسطه عذر نتواند آن امام را زيارت كند، چيزي بر او نيست بنابراين اگر نذر كرده باشد به زيارت يكي از امامان مدفون در آن كشور يا يكي از امامزاده يا اماكن مقدس برود و به جهت ناامني و عذري ديگر نتواند برود چيزي بر او واجب نيست.4
5. كسي كه نذر كرده به زيارت برود و غسل زيارت و نماز آن را نذر نكرده، لازم نيست، غسل و نماز را انجام دهد.5
6. اگر براي حرم يكي از امامان(عليهم السلام) يا امامزادگان چيزي نذر كند، بايد آن را به مصارف حرم برساند؛ از قبيل فرش و پرده و روشنايي امّا اگر نتواند به اين مصارف برساند، به افراد مسؤول يا عالمان متعهد مراجعه كند تا به مصارف شرعي آن برسد.6
7. اگر چيزي را نذر خود امام(عليه السلام) يا امامزاده كند، چنانچه مصرف معيني را قصد كرده بايد به همان مصرف برساند و اگر مصرف معيني را قصد نكرده، بايد به فقيران و زائران بدهد يا مسجد و مانند آن بسازد و ثواب آن را به امام هديه كند.7
8. اگر چيزي را به حرم امامان(عليهم السلام) يا امامزادگان وقف كرده باشد، منافع آن صرف در تعمير و نور و خدمت كاران حرم و نگهبانان و ساير امور مربوط به حرم مي شود.8
9. اگر چيزي را براي سيدالشهدا(عليه السلام) وقف كرده باشند، صرف در عزاداري آن حضرت؛ مانند مزدِ قاري و مداح و آنچه در مجلس عزاي امام حسين(عليه السلام) متعارف است مي شود.9
پي نوشت ها:
1. توضيح المسائل، م2641
2. توضيح المسائل، م2647
3. توضيح المسائل، م2651
4. توضيح المسائل، م 2660
5. همان، م 2661
6. همان، م 2662
7. همان، م 2663
8. تحرير الوسيله، ج2 ، ص74 ، كتاب الوقف ، م 57
9. تحرير الوسيله، ج2 ، ص74 ، كتاب الوقف ، م 58
منبع: احكام فقهيِ سفرِ زيارتي عتبات؛ محمدحسين فلاح زاده
.
