ارتش اسلام در سال 14 يا 15 هـ. به فرماندهي سعد بن ابي وقّاص به عراق حمله کرد و عاقبت طي چند سال جنگ، در سال16 هجري، ارتش ساساني را شکست داد و عراق را به تصرف درآورد. از اين تاريخ، عراق جزئي از متصرّفات اسلامي گرديد که خليفه از مدينه بر آن حکم مي راند. اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب(عليه السلام) براي نخستين بار در سال 36 هـ. شهر نوبنياد کوفه را پايتخت خود قرار داد و از آنجا بر سرتاسر جهان اسلام حکم مي راند.

امويان (41 هـ. ـ 132 هـ.)
پس از شهادت اميرمؤمنان(عليه السلام) در سال 40 هـ. قـ. و انتقال خلافت به امويان، عراق که مرکز آن دمشق بود، بخشي از امپراتوري امويان گرديد و سيطره آنان بر عراق تا سال 132 هـ. ادامه يافت.

عباسيان (132 ـ 656 هـ.)
پس از سقوط امويان، ابوالعباس سَفّاح نخستين خليفه عباسي در سال 132 هـ. قـ. در شهر هاشميه (نزديک کوفه) اعلان خلافت عباسي نمود. 37 خليفه عباسي، 524 سال از عراق بر جهان اسلام حکومت راندند، و سرانجام آخرين خليفه عباسي، مستعصم بالله در سال 656 هـ. قـ. هلاکوخان مغول شکست خورد و از بين رفت.

ايلخانيان (656 ـ 738 هـ.)
پس از مرگ هلاکوخان، عراق از سوي جانشينان او که «ايلخانيان» ناميده مي شدند، به مدت 80 سال اداره شد. برخي از ايلخانان مسلمان بودند و عاقبت، سلسله آنان توسط شيخ حسن جلائري منقرض گرديد.

جلائريان (738 ـ 813 هـ.)
اين خاندان مدت 75 سال بر عراق حکومت راندند.

آق قويونلو و قراقويونلو (813 ـ 914 هـ.)
اين دو ايل ترک تبار، مدت يک قرن در عراق حکومت کردند.

صفويان (914 ـ 941 هـ.)
شاه اسماعيل صفوي درسال 914 هـ. قـ. بغداد را فتح کرد. و پس از او فرزندش شاه تهماسب تا سال 941 هـ. قـ. عراق را جزو متصرّفات خود داشت. در اين سال عراق از سوي سلطان سليمان قانوني، پادشاه عثماني، مسخّر گرديد. البته در دوران سلطنت شاه عباس صفوي (در سال 1033) عراق بار ديگر به تصرف صفويان درآمد و تا سال 1049 ادامه يافت. در اين سال سلطان مراد چهارم، خليفه عثماني، بغداد را فتح کرد و عراق را به تصرف خود درآورد.

عثمانيان (1049 ـ 1335 هـ. قـ.)
عراق عملا از سال 941 هـ. بجز در سالهاي 1032 تا 1049 هـ. قـ. و در دوره سلطنت نادرشاه افشار در سال 1146 هـ. قـ. که مدت کوتاهي عراق را تسخير نمود، همواره جزئي از ولايات حکومت عثماني بود و توسط واليان منصوب از سوي دربار عثماني اداره مي شد. سيطره آنان بر عراق تا جنگ جهاني اوّل ادامه يافت.

انگليسيها (1917 م ـ 1924 م)
ارتش عثماني پس از شکست سخت خود از ارتش انگلستان، به سوي ترکيه عقب نشيني کرد و در روز 11 آوريل 1917 ميلادي لشکريان فاتح به سرکردگي «ژنرال مود» وارد بغداد شدند و بدين گونه عراق جزو متصرفات بريتانيا قرار گرفت.

منبع: اماکن زيارتي و سياحتي عراق؛ محمّد رضا قمي