در آداب دعا، دعاي براي معصومين كرارا آمده است. مثلا در صلوات هاي موجود، دعاي فرج و ... . جداي از آثاري كه اين دعا براي دعا كننده دارد، اين دعا چه اثري براي معصوم(ع) دارد؟ آيا مثلا مقام ايشان را افزايش مي دهد و يا باعث حمايت بيشتر الهي از ايشان مي شود و يا ... ؟
دعا براي معصومين بيانگر ادب دعا کننده و حاکي از ارادت و توجه او به اولياي نعت خود و واسطه هاي فيض و رحمت الهي است و اين خود از بهترين دليل و انگيزه براي دعا کردن در حق آنها است. مسلما هنگامي که اولياي الهي اين ادب و تعبد را در پيرو و محب خود ببينند به او نظر لطف و عنايت خواهند داشت و لطف و عنايت آنها بزرگترين سرمايه سعادت و رستگاري انسان مومن است. اما اين که دعا براي آنها آيا در ارتقاي درجه و جايگاه آنها موثر است يا خير؟ نظر ها در اين مورد مختلف است؛ برخي مي گويند اوليا در چنان مرتبه اي از کمال و عظمت قرار دارند که دعاي ما که در رتبه بس پست تري نسبت به آنها قرار داريم در ترفيع درجه آنها اثري ندارد و اين دعا تنها در رشد و تعالي خود ما موثر است. ولي برخي عقيده دارند که چون ما از خداوند براي آنها کمال و عظمت و جايگه والا تري را در خواست مي کنيم و نيز ميدان رشد وتعالي انسان بي کرانه و بي انتها است پس خداوند با قدرت مطلقش خواست و دعاي ما را در حق آنها مستجاب مي کند و با دعاو صلوات ما به آنها درجه و رتبه بالاتري عنايت مي کند و اين در واقع نه به خاطر ما و دعاي ماست بلکه به قدرت خدا و مشيت او است. در پايان مناسب است برخي از فوائد دعا براي امام حي و زنده يعني وجود نازنين ولي عصر(عج) بيان گردد تا کوشش و همت ما در دعا براي سلامتي و تعجيل در فرجشان بيشتر گردد:
1- نشانگر علاقه و محبت مسلمانان به ايشان است. اگر چه دوستي تمام ائمه معصومين بخشي از ايمان و شرط قبولي اعمال است، در عين حال دعا کردن در حق امام زمان(عج) موجب ازدياد محبت آن حضرت در دل و در نتيجه موجب تقويت ايمان مي گردد.
2- اظهار تجديد عهد و پيمان با آن حضرت است و محتواي پيمان با آن حضرت را دين داري و شريعت محوري و تصميم قلبي بر اطاعت امر امام(ع) و ياري رساندن او با نثار جان و مال تشکيل مي دهد.
تجديد بيعت با آن حضرت(ع) کاري است که بعد از هر نماز از فرايض پنجگانه، يا در هر روز و يا در هر جمعه انجام مي شود مستحب است. هر روز بعد از نماز صبح دعاهايي که مربوط به وجود مبارک امام عصر(عج) است خوانده شود.
دعاي شريف «اللهم بلغ مولاي صاحب الزمان صلوات الله عليه عن جميع المؤمنين...» و نيز «دعاي عهد»(مفاتيح الجنان، ص891 و 892) شاهدي براي اين سخن است.
3- سبب زنده نگه داشتن ياد امام غايب در دل منتظران مي گردد. ياد امام زمان(عج) توجه به ارزش هاي
دين و اصول اخلاقي را در دلها جوانه مي زند و برعکس غفلت از ياد و خاطره امام يکي از دلايل عمده پژمردگي و سستي ارزش هاي الهي وانساني در جوامع مسلمان است.
دلت گر که يک لحظه غافل نشيند
خدنگ بلا بر دل دل نشيند
4- کسي که سلامتي امام زمانش برايش مهم است، مسلما آزردن آن حضرت برايش سخت است در نتيجه دعا براي سلامتي آن حضرت، انسان را بر انجام کارهايي وامي دارد که موجب خشنودي آن حضرت و در نتيجه سبب رسيدن به مقام رضوان الهي مي گردد.
5- دعا بسيار مؤثر است و موجب فرج آن حضرت و نيز فرج و گشايش در زندگي مؤمنان مي شود.
6- موجب قرب الهي است. امام مهدي(عج) در خصوص زيارت آل يس مي فرمايند: «هرگاه خواستيد به وسيله ما به خداوند و به ما توجه کنيد اين زيارت را که از جانب خداوند انشاء شده است بخوانيد» (مفاتيح الجنان، ص 863).
اين زيارت که از جهات مختلف، محتوايي عميق دارد بسيار مورد تأکيد و سفارش قرار گرفته است. از جمله سلام هايي که در اين زيارت ادا مي شود، از ابتدا تا انتها، دعاي براي سلامتي و تندرستي و بهروزي امام زمان(عج) است. «السلام عليک يا خليفه الله و ناصر حقه... السلام عليک حين تصبح و تمسي، السلام عليک في اليل اذا يغشي و النهار اذا تجلي... السلام عليک بجوامع السلام...؛ سلام بر تو اي جانشين خدا و ياري کننده حق... درود و سلام بر تو هنگامي که بامداد و شام کني، درود و تهيت الهي بر تو در شب که همه جا را فراگيرد و در روز، در وقتي که نور دهد(يعني سلام بر تو در هر صبح و شام)...، درود بر تو درودي همه جانبه...».
در دعاي بعد از اين زيارت نيز معاني بلندي نهفته است. از جمله عرض مي کنيم: خدايا او (امام زمان(عج)) را از شر هر متجاوز و سرکشي و از شر همه خلق خود پناه ده و او را از حوادث يوميه، از پيش رو، و از پشت سر و از طرف چپ، حفظ و نگهداري کن و از اين که آسيب و گزندي به او برسد جلوگيري کن و در خصوص او، رسولت و خاندان رسولت را حفظ نما و به دست مبارکش عدل و داد را پديدار نما! «اللهم اعذه من شر کل باغ و طاغ و من شر جميع خلقک و احفظه من بين يديه و من خلقه و عن يمينه و عن شماله و احرسه و امنعه من ان يوصل اليه بسوء واحفظ فيه رسولک و آل رسولک واظهر به العدل...
در پايان سخن لازم است يادآور شويم که دعا کردن براي سلامتي و فرج آن حضرت، اطاعت از امر خداوند و نيز اهل بيت پيامبر اکرم(ص) است.
«و هر که خدا و رسولش را اطاعت کند و خداترس و پرهيزکار باشد چنين کسي به فوز و سعادت خواهد رسيد» (نور، آيه 52).
آخرين نکته اين است که هر چند طبق وعده الهي حضرت زنده و باقي هستند تا زماني که پرچم توحيد و عدل را در همه جهان به اهتزاز درآورند ولي بالاخره بشر هستند ودر معرض آفات جسماني و بلاهاي طبيعي. مثلا حضرت ممکن است مريض شوند و دچار کسالت گردند و از اين نظر دعاي ما براي سلامتي حضرت و حفظ ايشان از اين آفات و حوادث بدون شک در سلامتي وجود آن عزيز عالم وجود و آخرين در صدف امامت و ولايت مؤثر و مفيد است.
انسان لحظه به لحظه به سمت بي نهايت مي تواند پيش رود و رسول خدا با وجودي که کاملترين بشر هستند ولي باز هم روز به روز به درجات و مقاماتشان افزوده مي شود. قرآن مي فرمايد: «يا ايها الانسان انک کادح الي ربک فملاقيه؛ اي انسان تو به سوي پروردگارت در سير و حرکتي و به مقام قرب او نائل خواهي آمد» و صلوات هاي مؤمنين در رفيع تر گرديدن مقام محمد و آل محمد اثر دارد.
براي مطالعه بيشتر ر.ک: 1. نجم الثاقب، حسين طبري نوري 2. فلاح السائل، علي بن طاووس، فصل هشتم

منبع: پرسمان دانشجويي