ادبیات آیینی ما در یک نگاه کلی به چند حوزه صورتبندی می‌شود، از مهمترین این تقسیم‌ها می‌توان به ادبیات عاشورایی اشاره کرد. اما خود این واقعه و حماسه نیز دارای زوایای متعددی است که بنا به رویکرد شاعران به چند بخش قابل تقسیم است.
نخست؛ آن گروه از شعرها (و نه شاعرها) هستند که به واقعه کربلا و دو روز عاشورا و تاسوعا می‌پردازند و به طور مستقیم به مظلومیت، شجاعت و آزادگی امام حسین (ع) اشاره دارند. دوم؛ آن گروه از شعرها که نذر همرهان امام گرانقدر شده و در باب آن‌ها سرایش‌هایی شده‌اند؛ سوم؛ آن گروه از شعرها هستند که به طور عمومی از واقعه عاشورا روایت می‌کنند و تاثیرات آن را تا امروز بیان می‌دارند.
به طور کلی این سه بخش فضای شعر عاشورایی معاصر را شکل داده‌اند. اما صورتبندی دیگر، به شاعران اختصاص دارد. به بیان دیگر، شاعران با توجه به نظام زیباشناختی ادب فارسی به دو گروه کلی در این حوزه تقسیم می‌شوند، نخست گروهی از شاعران جوان و پیشکسوت هستند که کماکان بر ساختار زیباشناسی سنتی وفادار مانده و آثارشان را در همان قالب و زبان می‌سرایند؛ اغلب شعرهای این گروه تفاوت چندانی در مضمون‌پردازی و استعارات و مجاز با ساختار کلاسیک و سنتی شعر فارسی ندارد و گاهی همپای آثار بزرگان شعر فارسی است، اما در خوشبینانه‌ترین وضعیت؛ شعرهایی است که بهترین نوع آن در سده‌های گذشته تکرار شده است.
اما گروه دوم آن گروه از شاعرانند که جوان می‌اندیشند، حال یا سن جوان دارند یا فکر جوان. این گروه از شاعران بیش از هر پیز وفاداری به واقعه و یاران وفادار امام را در سر لوحه کار خود دارند اما در این فضا تمام تلاش‌شان این است که تفکر جوان در شعر عاشورایی دمیده شود.
شعر آیینی امروز فکر جوان می‌خواهد. فکری که در عین وفاداری به مضمون و موضوع، بتواند واکاوی درست و دقیقی از موضوع در ذهن داشته و در حوزه واژگان با ظرافت طبع کلماتی را در چینش قرار دهد که برای مخاطب تداعی واقعه را داشته باشد. این نوع نگاه نگاهی است که امروز شعر آیینی ما به آن نیازمند است. اگرچه شاعران می‌خواهند ارادت خود را به اهل بیت (س) نشان دهند اما این ارادت هم باید ساختار درست و مناسبی داشته باشد.
اگر ما بخواهیم سده‌های بعد نام ما را به نیکی در عرصه ادبیات آیینی ببرند نمی‌توانیم به هر طبع‌آزمایی و ذوق ادبی در این عرصه نام «ادب آیینی» بگذاریم. آیین «ادب آیینی» رسمی است که نوجویی و دقت نظر می‌خواهد. کنش شاعر، نباید کنشی منفعل در عرصه مجاز و استعارات باشد. تشبیهات تکراری باعث دل‌آزردگی مخاطب می‌شود.
دوشنبه 90/9/7
ساعت 10:05
منبع : زائرین
